Bölüm Öğretim Üyelerimizce Yürütülen “Eğitim ve İstihdam Dışı Gençler Profil Araştırması” Tamamlandı

Kitap Erişim Linki: Türkiye'de Eğitim, İstihdam ve Yetiştirmede Olmayan (NEET) Gençler

T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığınca desteklenen ve İstanbul Üniversitesi adına Bölüm öğretim üyelerimiz tarafından başarı ile yürütülen “Eğitim ve İstihdam Dışı Gençler Profil Araştırması” tamamlandı.

İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Levent Şahin’in proje danışmanı, İÜ İktisat Fakültesi Araştırma Görevlisi Muhammed Erkam Kocakaya’nın proje yürütücüsü ve yine İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Akgül’ün proje araştırmacısı olarak görev aldığı “Eğitim ve İstihdam Dışı Gençler Profil Araştırması”nın sonuçlarının sunumunun gerçekleştirildiği çevrim içi kapanış toplantısı, T.C. Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu’nun himayelerinde, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz ve İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak’ın katılımı ile 10 Şubat 2021 tarihinde gerçekleştirildi. Yaklaşık 2 saat süren kapanış toplantısına T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı temsilcileri de (250 kurum birim müdürü ve uzmanı) yüksek bir katılım gösterdi.


“Derin Bir Stratejik Bakış Açısı Kazandırmasını Temenni Ediyorum”

Projenin yürütücü kurumu İstanbul Üniversitesi adına açılış konuşmasını gerçekleştiren İstanbul Üniversitesi Rektörü sayın Prof. Dr. Mahmut Ak konuşmasında “Bugün tüm yönleri ile değerlendirilecek olan projenin politika koyuculara, uygulayıcılara ve araştırmacılara derin bir stratejik bakış açısı kazandırmasını temenni ediyorum. İstanbul Üniversitesi olarak iç ve dış kaynaklı projelerin tüm düzeylerde gerçekleştirilmesini önemsiyor ve bu projelerin nicelik ve niteliğinin artmasına yönelik çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyoruz” diyerek projenin hayata geçirilmesine verdikleri destekten ötürü başta T.C. Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu olmak üzere tüm bakanlık yetkililerine ve proje ekibine teşekkürlerini iletti.


“Nitelikli İnsan ve Güçlü Toplum”

T.C. Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu ise konuşmalarında 11. Kalkınma Planı’nın (2019-2023) “Nitelikli insan ve güçlü toplum” ekseni altında eğitim ve istihdam dışındaki gençlere yönelik alınan tedbirlere referans vererek, “Eğitimde ve istihdamda yer alamayan gençlerin profillerinin belirlenerek eğitime, işgücüne ve istihdama katılımlarını destekleyecek birey, aile ve toplum odaklı bütüncül bir yaklaşım geliştirilmesi hedefini dikkate aldık ve bu kapsamda projeyi ve çıktılarını önemsiyoruz. Araştırmacılara, bakanlığımıza ve ilgili kurum ve kuruluşlara faydalı olmasını diliyorum. İstanbul Üniversitesine, sayın Rektör Prof. Dr. Mahmut AK’a, sayın Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Levent Şahin’e ve proje ekibine teşekkürlerimi sunuyorum” diyerek kapanış toplantısının açılış konuşmasını gerçekleştirdi.


Açılış konuşmalarının ardından İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve proje danışmanı Prof. Dr. Levent Şahin, proje sunumunun çerçevesini takdim ettikten sonra projenin süreci ve bilimsel çıktılarına değindi. Prof. Dr. Şahin, proje ekibinin özgün ve uluslararası bir literatür taraması gerçekleştirerek oluşturdukları NEİY neden ve etki ölçeklerinin yüksek düzeyli geçerliliğini vurguladı. Akabinde NEİY olmanın kavramsal çerçevesini derinlemesine aktaran Prof. Dr. Şahin, TÜİK ve EUROSTAT istatistiklerinden yararlanarak Türkiye’de işsiz, işgücüne dahil olmayan, çalışmak isteyen ve çalışmak istemeyen NEİY gençlerin profilini analiz etti.

Gençlerin Eğitimini Engelleyen Faktörler Arasında En Öne Çıkan Etken Yoksulluk

İstanbul Üniversitesi tarafından başarı ile yürütülen nicel ve nitel saha araştırmalarının yöntemi, örneklemi, demografisini ve bölgesel dağılımlarını izah eden Doç. Dr. Osman Akgül, nicel ve nitel araştırma bulgularına referans vererek Türkiye’de 15-29 yaş grubundaki gençlerin NEİY olmalarının nedenleri ve etkilerinin sunumunu gerçekleştirdi. Sunumda gençlerin NEİY olmalarını belirleyen ve öne çıkan ilk 5 neden;
-    Ekonomik krizlerin etkileri
-    Sosyal eşitsizlikler
-    Gerekli sosyal bağlantılarının olmaması
-    Bulunduğu eğitim düzeyini yeterli olduğunu düşünme
-    Düşük ücretle bir işte çalışmaktansa, çalışmamayı tercih etme eğilimi
     

olarak ifade edilirken NEİY olmanın gençler üzerinde en çok görülen ilk 5 etkisi;
-    Gençlerin gelecekteki başarı beklentisi oldukça yüksektir.
-    İstihdam dışında olmak gelir yetersizliği ve ihtiyaçlarını karşılayamamaya neden olmaktadır
-    İstihdam dışında olmak aileden/sosyal çevreden maddi destek ‎almaya mecbur etmektedir.
-    Gençler eğitimde ve istihdam dışında olmaları nedeniyle potansiyelini ortaya ‎çıkaramamaktadır.
-    Gençler geleceğe baktıklarında şimdikine oranla daha mutlu olacaklarına inanmaktadırlar.
olarak sıralandı. 

NEİY gençlerin eğitimini engelleyen faktörler arasında en öne çıkan etken “yoksulluk” iken, NEİY gençlerin istihdamını engelleyen faktörler arasında öne çıkan etken “COVID-19 salgını” oldu. Salgın öncesi dönemde ise gençler istihdam dışında olma nedenleri olarak en çok ekonomik krizlerin emek talebini azaltıcı etkisini ve sosyal eşitsizlikleri sıraladı.


Birey, Aile ve Topluma Dair Bütüncül Bir İletişim ve Etkileşim Stratejisi

Proje yürütücüsü Araştırma Görevlisi Muhammed Erkam Kocakaya ise, Türkiye’nin NEİY durumu ile mücadelesinde 4 model tasarımı üzerinden stratejik politika ve uygulama önerilerinin sunumunu gerçekleştirdi. Detayları uygulayıcılarla paylaşılan stratejik model NEİY gençlere yönelik “erişim”, “yetkinlik”, “yetiştirme” ve “yerleştirme” model tasarımlarını içeriyor. Arş. Gör. Kocakaya sunumunda “4 model üzerinde birey, aile ve topluma dair bütüncül bir iletişim ve etkileşim stratejisi de içeren bu yaklaşım, Türkiye’nin kurumsal ve yapısal potansiyeli ve 2023 kalkınma hedefleri ile uyumlu olarak uygulanabilir, kapsayıcı ve sürdürülebilir nitelikte hazırlanmıştır” diyerek araştırmanın politika önerileri kısmının önemine vurgu yaptı. 

“Eğitim ve İstihdam Dışı Gençler Profil Araştırması” kapsamında nicel ve nitel saha araştırmaları birlikte yürütüldü ve konu ile ilgili uygulayıcıların ve araştırmacıların görüş ve önerilerinin alındığı ulusal düzeyde "Eğitim ve İstihdam Dışı Gençler Çalıştayı" gerçekleştirildi.

Araştırma Süreci Nasıl İlerledi?

Proje kapsamında yürütülen nicel (anket) saha araştırması, Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) – II çerçevesinde 26 alt bölge içerisindeki bölgelere adını veren 26 ilde ikamet eden 15-29 yaş grubundaki 3.158 NEİY gençlere yüz yüze görüşülerek gerçekleştirildi. Anket çalışması sonucunda NEİY olma nedenleri ve etkilerini içeren soruların evrensel nitelikte bir ölçek oluşturup oluşturmadığı analiz edildi ve ölçek geliştirme çalışmaları sonucunda yüksek düzeyde geçerlik ve güvenirlik elde edildi. Konunun bilimsel yönü ve literatüre katkı açısından oldukça önemli olan bu gelişmenin Türkiye’nin alana yaptığı özgün katkılardan biri olarak literatüre geçtiği ifade edildi.

Proje kapsamında yürütülen ikinci saha araştırması nitel yöntemle gerçekleştirildi. İBBS-II sınıflandırmasında 26 alt bölgeyi temsilen 26 ilde 15-29 yaş grubundaki 152 NEİY genç ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşüldü. Görüşme yapılacak kişilerin belirlenmesinde ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden “kritik durum” ve “maksimum çeşitlilik” yöntemleri tercih edildi. 

“Ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY)” olan gençler ile yapılan nicel ve nitel saha araştırmalarının tamamlanmasının ardından elde edilen veri, bulgu, analiz ve raporlar düzenlenen çevrim içi çalıştayda alanında uzman ve deneyimli bilim insanları, bürokratlar, sivil toplum temsilcileri ve araştırmacılar ile paylaşıldı. İlgili katılımcıların görüş, öneri ve eleştirileri dikkate alınarak proje araştırma raporu hazırlandı.